Jaskinia Výpustek - trasa
Opis
Jaskinię zwiedza się z przewodnikiem a zwiedzanie zaczyna się w hali wejściowej byłych koszar, gdzie zwiedzający poznają bogatą i burzliwą historię tego miejsca. Do dyspozycji są tu historyczne dokumenty, fotografie i znaleziska archeologiczne. Z hali jest wejście do betonowego schronu, byłego rezerwowego stanowiska dowodzenia wojsk czeskiej a wcześniej czechosłowackiej armii na wypadek konfliktu zbrojnego, w którym byłaby użyta tzw. broń masowego rażenia (jądrowa, chemiczna, biologiczna).
W 1961 roku schron wbudowano do rozległego korytarza jaskini. Zwiedzający kolejno zobaczą jego część sypialną, salę logistyki, stanowisko dowodzenia i pracownie, obejrzą też część technologiczną obiektu z urządzeniami zapewniającymi przeżycie.
Ze schronu wchodzi się do pomieszczeń jaskini, również znacznie napiętnowanych działalnością człowieka. Wydobycie glin fosfatowych i przebudowa jaskini na niemiecką podziemną fabrykę zmieniła pierwotne skromniejsze pomieszczenia na dzisiejsze potężne tunele i hale. Pomimo to w ich wysokich stropach i odgałęzieniach zachował się pierwotny charakter.
Szeroki korytarz płynnie przechodzi do rozległej Sali niedźwiedziej, gdzie w ramach badań i wydobycia glin fosfatowych odkryto liczne kości kręgowców z plejstocenu, zwłaszcza kompletne szkielety niedźwiedzi jaskiniowych (Ursus spelaeus). Można zobaczyć tutaj również wierny model niedźwiedzia jaskiniowego naturalnej wielkości. Z Sali niedźwiedziej przechodzi się do Sali bruzdowej z częściowo zachowanym zdobieniem naciekowym (udostępniona w 2010 roku).
Z następnego Korytarza babickiego prowadzi na powierzchnię szyb wentylacyjny, który podczas II wojny światowej służył do wentylacji podziemnej fabryki. Korytarz prowadzi zabezpieczonym zawaliskiem do rozległych pomieszczeń Tablica pamięci z przepięknym zdobieniem naciekowym. Te niedostępne do zwiedzania część nazywają się Salmův Výpustek i mogą być kluczem do dalszej, nieznanej części systemu jaskiniowego. W ujściu Korytarza babickiego znajdują się również do dziś zamurowane wejścia do następnych odgałęzień.
Wrażenie robią również ruiny niemieckiej kotłowni. Palono w niej węglem, a kanały podłogowe według świadków ogrzewały powietrze w całej podziemnej fabryce aż na 17–20 °C. Światło z zewnątrz tu przenika otworem, przez który po betonowej zsuwni sypano węgiel do zasobnika. Ośmiometrowy stalowy komin kotła prowadzi przez masyw skalny aż na powierzchnię.
Z kotłowni prowadzi trasa zwiedzania do Sali Henryka. W stropach korytarzy jest do tej pory widoczne pierwotne modelowanie ścian i masywne zdobienia naciekowe, które tworzą przeważnie nacieki sintrowe.
Lichtensteinowie na początku XIX wieku pierwszy raz uporządkowali wejście do jaskini i organizowali publiczne zwiedzanie tych i innych pomieszczeń. Ciemne ściany i strop sali z doskonałą akustyką pokrywa młode zdobienie naciekowe w postaci słomek i firanek. Z pomieszczeń niosących ślady pożaru podłożonego przez wycofujące się wojska niemieckie, prowadzi odgałęzienie do maszynowni zasilania awaryjnego. Dwa wysokoprężne silniki okrętowe napędzały od 1966 roku generatory zasilające podziemny schron.
Do wyjścia dostaniemy się przez trzy naturalne korytarze w pierwotnym stanie (udostępnione w latach 2010 i 2013), gdzie zobaczymy pierwotny poziom podłóg jaskini przed wydobyciem glin i znajdziemy dwie przepaście o głębokości do 20 metrów.
Istnieje druga trasa zwiedzania - trasa przygodowa ZA TAJEMNICAMI JASKINI, którą można wcześniej zamówić (przez cały rok dla max. 10 osób powyżej 6 lat. Wymagana wcześniejsza rezerwacja).
